7 เคล็ดลับในการใช้ขาตั้งวิดีโอที่หลายคนอาจยังไม่รู้ ขาตั้งวิดีโอ เป็นอุปกรณ์เสริมอีกชิ้นหนึ่งที่ถือว่ามีความสำคัญต่องานวิดีโอ ทั้งการใช้เพื่อตั้งกล้องตำแหน่งเดิม องศาเดิมเป็นเวลานาน ทั้งยังนิ่งกันสั่น เพื่องานวิดีโอที่มีคุณภาพ ช่วยเบาแรงได้มากเลยครับ
7 เคล็ดลับในการใช้ขาตั้งวิดีโอที่หลายคนอาจยังไม่รู้
1. ขาตั้งกล้องเพื่อการถ่ายภาพและการถ่ายวิดีโอมีคุณสมบัติและความต้องการในการใช้ต่างกัน
ขาตั้งกล้องสำหรับการถ่ายภาพและขาตั้งวิดีโอจะมีความแตกต่างกันด้วยลักษณะและคุณสมบัติอยู่หลัก ๆ 2 ประการคือ 1) ขาตั้งที่ต้องใช้กับงานกับงานวิดีโอจะต้องรับน้ำหนักได้ค่อนข้างมาก เพราะกล้องและอุปกรณ์ที่ต้องใช้มีน้ำหนักพอสมควร และ 2) ระบบหัวหมุนกล้องจะเป็นแบบหัวน้ำมันที่ทำให้หมุนปรับมุมกล้องได้ง่ายและลื่นไหลนั่นเองครับ
2. หัวบอลเหมาะกับขาตั้งสำหรับการถ่ายภาพและใช้หัวน้ำมันกับขาตั้งกล้องสำหรับงานวิดีโอภาพยนตร์
คุณสมบัติของการใช้หัวหมุนกล้องที่แตกต่างอาจจะไม่ใช่ประเด็นหลัก ถ้าหากเราตั้งกล้องอยู่นิ่ง ๆ แต่ถ้าหากต้องขยับกล้องเปลี่ยนมุมมองการถ่ายทำอยู่อย่างต่อเนื่องแล้ว การเลือกใช้หัวหมุนกล้องให้เหมาะสมกับงาน ก็เป็นความจะเป็นอย่างหนึ่งเลยครับ
การตั้งกล้องให้นิ่งสำหรับการถ่ายภาพ มักจะใช้หัวแบบ Ball heads กับขาตั้ง โดยหัวหมุนกล้องแบบ Ball heads สามารถปรับทิศทางและมุมมองของกล้องได้สะดวก และยึดตำแหน่งที่ต้องการเพียงหมุนเกลียวยึดตัว Ball ให้แน่น แต่ถ้าหากว่าต้องการเคลื่อนมุมกล้องแบบเรียบลื่น ปรับทั้งมุม Pan และ Tilt ได้อย่างนุ่มนวล Ball head อาจจะไม่ใช่ตัวเลือกที่เหมาะสมนักครับ ดังนั้นหัวแบบน้ำมันจึงเข้ามาช่วยแก้ไขในเรื่องนี้ครับ
Fluid head tripods หรือขาตั้งกล้องปบบมีหัวหมุนกล้องแบบนั้นมันจะมีการออกแบบทางวิศวกรรมเพื่อให้หมุนกล้องได้นุ่มนวลเรียบลื่น ไม่สะดุดทั้งการขยับเคลื่อนที่กล้องทั้งมุม Pan และ Tilt ปรับหมุนได้อย่างนุ่มนวลได้พร้อม ๆ กัน
3. ลูกน้ำวัดระดับ เป็นตัวช่วยเพื่อบอกว่ากล้องวางได้ระดับแล้วหรือไม่
ขาตั้งกล้องส่วนใหญ่จะติดตั้งลูกน้ำวัดระดับ หรือฟองอากาศที่อยู่ในน้ำสีเขียว จุดประสงค์ก็เพื่อให้เรามั่นใจได้ว่าเราจะถ่ายภาพและวิดีโอได้ตรงและได้ระดับ เมื่อลูกน้ำไม่อยู่ตรงกลาง หน้าที่ของเราคือปรับระดับขาตั้งกล้องเพื่อให้ไม่เอียงนั่งเอง
4. ปรับถ่วงสมดุลในกรณีที่มีอุปกรณ์ต่อพ่วงและเลนส์ขนาดใหญ่
การถ่วงสมดุลขาตั้งกล้องทำได้ง่าย ๆ โดยการถ่วงน้ำหนักของขาตั้งกล้องโดยการแขวนถุงทราย ลูกตุ้ม หรือใช้กระเป๋าเพื่อถ่วงน้ำหนักให้ขาตั้งกล้อง ตั้งได้อย่างมั่นคง และในกรณีของขาตั้งกล้องวิดีโอ จะมีเพลทขนาดใหญ่กว่าขาตั้งกล้องถ่ายภาพ เพื่อสร้างสมดุลและรองรับกล้องและอุปกรณ์เสริมเพื่องานวิดีโอ ให้บาลานซ์มุม Tilt ก่อนเพื่อป้องกันการโย้ไปด้านหน้าหรือด้านหลัง ถ้าเลนส์หรือแบตเตอรี่มีขนาดใหญ่
5. สิ่งสำคัญคือขาของขาวิดีโอต้องยึดกับพื้นอย่างมั่นคงโดยไม่ลื่นไถล
ตัวยึดพื้นผิวบริเวณส่วนปลายของขาตั้ง หรือที่เรียกว่า “Feet” จะมีทั้งแบบทำจากยางแข็งหรือพลาสติก ซึ่งอาจลื่นไถลบนพื้นและแตกหักง่าย ดังนั้งให้มองหารุ่นที่มีขายางติดตั้งกับโลหะแทน โดยมีฝาปิดยางและสามารถดึงโลหะแหลมออกมาใช้ได้ เพื่อยึดพื้นผิวที่เป็นโคลน พื้นหญ้า พื้นน้ำแข็ง หรือพื้นเรียบก็ใช้แบบยางเพื่อยึดพื้นผิวให้แน่นนั่นเองครับ
6. ใช้แรงหมุนเพื่อยึดระดับและคลายเกลียวให้พอดี เพื่อการติดตั้งที่รวดเร็วขึ้น
ขาตั้งวิดีโอจะมีการยืดขาและหดเข้าด้วยการหมุนเกลียวและแบบหัวเข็มขัด ซึ่งข้อแนะนำในการใช้ที่ยึดระดับแบบหมุนเกลียวคือหาแรงหมุนที่พอดี พอตึงมือไม่แน่นและไม่หลวมเกินไป เพื่อไม่ขันแน่นเกินจนคลายเกลียวลำบาก และไม่ให้หลวมเกินจนยึดระดับไม่อยู่ ดังนั้นผู้ใช้ ต้องลองหาน้ำหนักของแรงที่หมุน ที่เหมาะสม
7. คลายตัวยึดระดับจากส่วนปลายก่อนเมื่อพับเก็บ และล็อคข้อบนสุดก่อนเมื่อยืดขาตั้งออกเพื่อใช้งาน
เมื่อใช้งานเสร็จแล้วต้องการที่จะพับเก็บ ให้เริ่มคลายเกลียวหรือปลดล็อคส่วนปลายก่อนแล้วค่อยหดกลับไปยังท่อนส่วนบน แล้วล็อคที่ยึดเพื่อเก็บ และเมื่อต้องการกางขาตั้งเพื่อใช้งาน ให้ปลดล็อคทั้งหมด ยืดออก แล้วเริ่มล็อคจากท่อนบนสุดเรียงลงมาจนถึงส่วนปลาย เมื่อล็อคทุกส่วนแล้วเช็คด้วยการลองกดน้ำหนักลงขาตั้งก่อนที่จะใส่กล้องลงไป การเรียงลำดับจะช่วยให้ลดความผิดพลาดในการทำงาน ที่อาจจะเกิดจากการลืมล็อคขาตั้งครับ
